Nhưng những điều tôi nói về âm nhạc có thể áp dụng vào những nghệ thuật khác.Một nhiệm vụ đôi khi quá sức con người! Vậy mà, dù làm tròn được như lúc ta đã làm, ta cũng chưa được mãn nguyện, hồn ma trên kia vẫn lẩn quẩn quanh ta.Lẽ ấy có vẻ đương nhiên.Thật ra, khó tưởng tượng được trạng thái tinh thần của một người đọc xong tập tạp bút của Hazlitt mà không muốn đọc ngay một vài bài thơ nào rồi mới ăn cơm.Các triết gia đã giảng-nghĩa không gian mà không giảng nghĩa thời gian.Khi đã điều khiển phần tử vô kỷ luật nhất trong cơ thể phức tạp của ta thì ta phải tròng ngay ách vào cổ nó.Không có một vị thần linh nào bảo: "Người này hoặc là điên, hoặc có óc nô lệ.Ai là người trong chúng ta không tự nhủ rằng: "khi nào có thêm chút thì giờ, sẽ làm việc này, việc nọ"?Cứ tiếp tục đi, cứ tiến tới.Thật là một chế độ dân-chủ lý-tưởng.

Xem thêm Thu gọn